Wady odlewów są niepożądanym elementem pracy odlewnika. Wadę odlewu, zgodnie z normą PN-85/H-83105 "Odlewy - Podział i terminologia wad", stanowi zmiana kształtu, jakości powierzchni surowej, naruszenie ciągłości oraz nieprawidłowość struktury wewnętrznej odlewu.
Z tego artykułu dowiesz się:
Każdy odlew metalowy może mieć wady różnego rodzaju i etiologii. Wadą lub wadami odlewów nazywamy każde odchylenie cech odlewu od obowiązujących wymagań dotyczących na przykład materiału, struktury, czy właściwości mechanicznych lub fizykochemicznych.
Jako że odlewy stosowane są w zasadzie w każdej gałęzi przemysłu, a ich gabaryty i masa mogą wahać się zasadniczo nawet od kilku gramów do kilkudziesięciu ton, może wystąpić szerokie spektrum niedoskonałości, które mogą - chociaż nie muszą - wpływać na użyteczność odlewu lub wymuszać poprawki i dalszą obróbkę.
Poprzez warunki techniczne określamy dalsze postępowanie z wadliwym odlewem. Wady odlewnicze występujące w procesie produkcyjnym można podzielić na:
Nie da się na chwilę obecną stworzyć procesu produkcyjnego, który umożliwiłby całkowitą eliminację wad. Z tego powodu odlewnie już na etapie planowania produkcji zakładają dopuszczalny procent wystąpienia odlewów. Ten odsetek, zależnie od asortymentu produkcji wynosi od 1% na liniach automatycznych do 7-10% przy odlewach jednostkowych i małoseryjnych, z medianą sięgającą 2-5%.
Polska klasyfikacja wad odlewów metalowych jest jedną z nielicznych klasyfikacji objętych państwowymi normami. Zgodnie z tą klasyfikacją wyróżniamy cztery nadrzędne rodzaje wad odlewów:
- pęknięcia na zimno i na gorąco,
- oberwania na gorąco i na zimno.
Wad odlewów można unikać stosując odpowiednie środki zaradcze, dlatego poniżej pokrótce opiszemy zarówno rodzaje wad odlewów, jak i sposoby na ich uniknięcie.
Pory są pustymi przestrzeniami lub ubytkami w strukturze odlewu, które powstają podczas procesu odlewania. Porowatości mogą mieć charakter skurczowy lub gazowy. Skurczowe pojawiają się z powodu braku zasilania , gazowe w wyniku obecności gazów w ciekłym metalu. Aby zapobiec powstawaniu porowatości należy przygotować odpowiednią technologię formy, dbać o odpowiednie parametry masy formierskiej, kontrolować jakość ciekłego stopu odlewniczego, dobrać optymalne parametry procesy zalewania.
Pęknięcia mogą występować w odlewach w wyniku naprężeń, różnic temperatury lub wadliwego projektu. Aby zapobiec pęknięciom, ważne jest dokładne przemyślenie projektu i uwzględnienie odpowiednich kształtów zaokrągleń, eliminacja ostrych krawędzi, odpowiednie kontrolowanie temperatury podczas chłodzenia odlewu oraz stosowanie odpowiednich technologii i materiałów.
Zanieczyszczenia mogą występować w odlewach w postaci zanieczyszczeń metalowych, wtrąceń piaskowych lub innych materiałów obcych. Aby zapobiec zanieczyszczeniom, konieczne jest odpowiednie przygotowanie materiałów, czystość formy odlewniczej, kontrola jakości materiałów odlewowych oraz stosowanie odpowiednich technik i procesów odlewania.
Skurcz odlewniczy - może powodować deformacje i zmiany wymiarowe w odlewach. Ważne jest przygotowanie odpowiedniej technologii uwzględniającej rodzaj stosowanego stopu (wielkość skurczu), dobór optymalnej temperatury zalewania.
Nierównomierne skurcze mogą powodować deformacje i wypaczenia w odlewach. Aby zapobiec nierównomiernej skurczności, można stosować odpowiednie systemy podpór, kontrolować temperaturę chłodzenia odlewu, stosować metody stopniowego chłodzenia oraz uwzględniać właściwości materiału odlewniczego.
Nadmierna skurczowość odlewu może z kolei prowadzić do deformacji lub skurczu niezgodnego z oczekiwaniami. Aby zapobiec nadmiernemu skurczowi, można stosować odpowiednie dodatki lub modyfikatory stopu, kontrolować temperaturę chłodzenia odlewu, stosować odpowiednie systemy podpór oraz uwzględniać właściwości termiczne i skurczowe materiału odlewniczego.
Jest wadą odlewu widoczną jako przerwa ciągłości, powstała na skutek niezupełnego połączenia się dwóch strumieni metalu. Zbyt niska temperatura zalewania może powodować niedokładne wypełnienie wnęki formy. Ważne jest aby zapewnić optymalną temperaturę zalewania oraz odpowiednio szybkie dostarczenie ciekłego stopu do wnęki formy.
Chropowatość to nierówna powierzchnia odlewu, która może wynikać z niedokładności formy odlewniczej. Aby zapobiec chropowatości, ważne jest odpowiednie przygotowanie formy odlewniczej, stosowanie odpowiednich materiałów odlewniczych, kontrolowanie parametrów.
Potrzebujesz pomocy w wycenie odlewów i doborze materiałów odlewniczych? Napisz do nas.
Chcesz zlecić wykonanie odlewów profesjonalistom? W tym przypadku sprawdź naszą ofertę.
